لولههای UPVC به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد در سیستمهای لولهکشی، در انواع مختلفی تولید میشوند که هر کدام بر اساس ویژگیهای فنی مانند تحمل فشار، اندازه و ساختار، برای کاربردهای خاصی طراحی شدهاند. در این مقاله، به بررسی انواع لوله های UPVC و کاربردهای آنها میپردازیم، با تمرکز بر دستهبندیهای اصلی و جزئیات عملی هر نوع. کلمات کلیدی اصلی این محتوا شامل “انواع لوله های UPVC” و “کاربرد های لوله های UPVC” است که بر اساس نیازهای صنعتی و ساختمانی تعریف میشوند.
Contents
دستهبندی انواع لوله های UPVC بر اساس تحمل فشار

یکی از رایجترین روشهای طبقهبندی انواع لوله های UPVC، بر اساس میزان تحمل فشار است. این دستهبندی شامل لولههای فشار قوی، نیمه قوی و بدون فشار میشود که هر کدام در سیستمهای مختلف به کار میروند.
لولههای UPVC فشار قوی (High Pressure Pipes) با ضخامت دیواره بیشتر و مواد افزودنی مقاوم، برای محیطهایی طراحی شدهاند که فشار سیال بالا است. این نوع لولهها معمولاً در اندازههای ۲۰ تا ۴۰۰ میلیمتر تولید میشوند و استانداردهایی مانند ISO 1452 را رعایت میکنند. کاربرد های لوله های UPVC فشار قوی عمدتاً در سیستمهای آبرسانی شهری و روستایی است، جایی که نیاز به انتقال آب تحت فشار بالا بدون نشتی وجود دارد. برای مثال، در شبکههای توزیع آب شرب، این لولهها میتوانند فشار تا ۱۶ بار را تحمل کنند و در برابر خوردگی ناشی از کلر و مواد شیمیایی مقاوم هستند. علاوه بر این، در صنایع شیمیایی، برای انتقال اسیدها و بازها با غلظت متوسط استفاده میشوند، زیرا سطح داخلی صاف آنها جریان سیال را تسهیل میکند و رسوبگذاری را کاهش میدهد. همچنین، در سیستمهای آبیاری تحت فشار مانند آبیاری قطرهای، این لولهها مصرف آب را تا ۷۰ درصد کاهش میدهند و دوام بالایی در برابر تغییرات دمایی دارند.
لولههای UPVC نیمه قوی (Medium Pressure Pipes) با تحمل فشار متوسط (معمولاً ۶ تا ۱۰ بار)، گزینهای اقتصادی برای کاربردهای ساختمانی هستند. این لولهها در سایزهای ۵۰ تا ۲۰۰ میلیمتر موجودند و اغلب با اتصالات چسبی یا رزوهای نصب میشوند. کاربرد های لوله های UPVC نیمه قوی شامل لولهکشی داخلی ساختمانها برای انتقال فاضلاب و آب باران است. در ساختمانهای مسکونی و تجاری، این لولهها برای سیستمهای زهکشی سقفی و کف استفاده میشوند، جایی که فشار کمتری وجود دارد اما نیاز به مقاومت در برابر ضربه و حرارت متوسط است. برای نمونه، در سیستمهای جمعآوری آب باران، این لولهها به دلیل وزن سبک و نصب آسان، زمان اجرا را کاهش میدهند و هزینههای نگهداری را پایین میآورند. در کشاورزی، برای خطوط فرعی آبیاری سطحی نیز به کار میروند و در برابر اشعه UV مقاومسازی میشوند.
لولههای UPVC بدون فشار (Gravity Pipes) برای جریانهای ثقلی طراحی شدهاند و تحمل فشار پایینی دارند. این نوع با ساختار دیواره نازکتر، در اندازههای بزرگتر (تا ۶۳۰ میلیمتر) تولید میشود و استانداردهایی مانند EN 1401 را دنبال میکند. کاربرد های لوله های UPVC بدون فشار عمدتاً در سیستمهای فاضلاب شهری و روستایی است، مانند شبکههای جمعآوری فاضلاب خانگی که سیال بدون پمپ جریان مییابد. در پروژههای زیرساختی، این لولهها برای زهکشی زمینهای کشاورزی و جادهها استفاده میشوند، زیرا مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی فاضلاب دارند و عمر مفید بیش از ۵۰ سال ارائه میدهند.
انواع لوله های UPVC بر اساس ساختار و مواد
علاوه بر تحمل فشار، انواع لوله های UPVC را میتوان بر اساس ساختار داخلی طبقهبندی کرد، که شامل لولههای دیواره جامد، هسته سلولی و چندلایه میشود.
لولههای UPVC دیواره جامد (Solid Wall Pipes) با ساختار یکپارچه و بدون حفره، بیشترین استحکام را دارند. این لولهها در سایزهای متنوع از ۱۶ تا ۵۰۰ میلیمتر عرضه میشوند و برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت مکانیکی بالا است، ایدهآل هستند. کاربرد های لوله های UPVC دیواره جامد شامل سیستمهای آبرسانی فشار بالا و فاضلاب صنعتی است. در صنایع نفت و گاز، برای انتقال سیالات غیرخورنده استفاده میشوند و در ساختمانسازی، برای لولهکشی زیرزمینی به دلیل مقاومت در برابر فشار خاک مناسباند. این لولهها همچنین در سیستمهای تهویه و ساختمانها به کار میروند، جایی که جریان هوا بدون نشتی حیاتی است.
لولههای UPVC هسته سلولی (Cellular Core Pipes) یا honeycomb، با لایه داخلی و خارجی جامد و هسته فومی، وزن کمتری دارند اما استحکام خوبی ارائه میدهند. این نوع در اندازههای ۱۱۰ تا ۳۱۵ میلیمتر رایج است و برای کاهش هزینهها طراحی شده. کاربرد های لوله های UPVC هسته سلولی عمدتاً در سیستمهای زهکشی و فاضلاب بدون فشار است، مانند شبکههای فاضلاب ساختمانهای چندطبقه. در پروژههای شهری، برای جمعآوری آبهای سطحی استفاده میشوند و عایق حرارتی خوبی فراهم میکنند، که در مناطق سردسیر مفید است.
لولههای UPVC چندلایه (Multi-Layer Pipes) با لایههای مختلف برای افزایش مقاومت، شامل لایه داخلی مقاوم به خوردگی و لایه خارجی مقاوم به UV هستند. این لولهها در سایزهای ۲۰ تا ۲۵۰ میلیمتر تولید میشوند. کاربرد های لوله های UPVC چندلایه در سیستمهای آبیاری پیشرفته و صنعتی است، جایی که نیاز به حفاظت در برابر عوامل محیطی وجود دارد. برای مثال، در گلخانهها برای توزیع آب و کود، این لولهها کارایی بالایی دارند و در برابر ترکخوردگی مقاوماند.
انواع لوله های UPVC بر اساس کاربردهای تخصصی
انواع لوله های UPVC را میتوان بر اساس کاربردهای خاص نیز دستهبندی کرد، که شامل لولههای آبرسانی، فاضلابی، الکتریکی، کشاورزی و استخری میشود.
لولههای UPVC آبرسانی (Water Supply Pipes) با استانداردهای بهداشتی مانند NSF 61، برای انتقال آب شرب طراحی شدهاند. این لولهها در اندازههای ۲۰ تا ۳۱۵ میلیمتر موجودند و سطح داخلی صاف آنها رشد باکتری را کاهش میدهد. کاربرد های لوله های UPVC آبرسانی شامل شبکههای شهری آب، سیستمهای آبیاری قطرهای و توزیع آب در ساختمانها است. در مناطق روستایی، برای اتصال به چاهها استفاده میشوند و هزینههای تعمیر را پایین میآورند.

لولههای UPVC فاضلابی (Sewer Pipes) برای انتقال فاضلاب بدون فشار یا تحت فشار کم مناسباند. این نوع در سایزهای بزرگتر (۱۶۰ تا ۶۳۰ میلیمتر) تولید میشود. کاربرد های لوله های UPVC فاضلابی در سیستمهای فاضلاب شهری، زهکشی ساختمانها و شبکههای صنعتی است. در پروژههای زیستمحیطی، برای جلوگیری از آلودگی خاک مفید هستند.
لولههای UPVC الکتریکی (Conduit Pipes) با ساختار عایق، برای حفاظت از کابلها استفاده میشوند. این لولهها در اندازههای ۱۶ تا ۵۰ میلیمتر رایجاند. کاربرد های لوله های UPVC الکتریکی شامل سیمکشی ساختمانها، سیستمهای روشنایی شهری و تاسیسات صنعتی است، جایی که مقاومت در برابر آتش و رطوبت ضروری است.

لولههای UPVC کشاورزی (Irrigation Pipes) برای سیستمهای آبیاری طراحی شدهاند. کاربرد های لوله های UPVC کشاورزی شامل آبیاری قطرهای، بارانی و سطحی است، که مصرف آب را بهینه میکند و در برابر سموم مقاوم است.
لوله یو پی وی سی استخری با مواد افزودنی ضدکلر و مقاوم به UV، برای تاسیسات استخرها مناسب است. کاربرد های لوله های UPVC استخری شامل گردش آب استخر، سونا و جکوزی است، جایی که تحمل دمای بالا و مواد شیمیایی حیاتی است. در مقایسه با دیگر مواد، مانند بهترین برند لوله پنج لایه که برای سیستمهای گرمایشی استفاده میشود، لولههای UPVC برای کاربردهای سردتر ترجیح داده میشوند.
مزایای کلی کاربرد های لوله های UPVC
در تمام انواع لوله های UPVC، مزایایی مانند مقاومت به خوردگی، وزن سبک، نصب آسان و عمر طولانی (تا ۱۰۰ سال در شرایط ایدهآل) وجود دارد. این ویژگیها کاربردهای آنها را در صنایع مختلف گسترش میدهد، از جمله در پروژههای پایدار برای کاهش مصرف انرژی و مواد. برای مثال، در سیستمهای زهکشی، کاهش رسوب و جریان بهتر، هزینههای عملیاتی را پایین میآورد.
در نهایت، انتخاب نوع مناسب بر اساس نیازهای پروژه ضروری است، و استفاده از استانداردها مانند DIN 8061 تضمین کیفیت را فراهم میکند.
منابع
- https://yazdpoolica.co/all-about-use-of-pvc-u-pipe-and-its-types/
- https://www.sincopipe.com/resources/what-is-upvc-pipe-features-and-applications-of-upvc-pipes.html
- https://www.finolexpipes.com/blog-old/plumbing-and-sanitation/what-are-upvc-pipes-their-types-and-advantages/
- https://www.sincopipe.com/resources/the-ultimate-guide-on-upvc-pipes-and-their-applications.html
- https://www.truflopipes.com/blog/different-types-of-applications-and-benefits-of-upvc-pipes-and-fittings/
- https://www.ifan-plast.com/info/what-are-the-types-of-upvc-pipes-85197542.html